Uchwała nr … Kongresu Obywateli RP (represyjny legalizm)
Nasze doświadczenia z lat 2016–2023, wynikające z udziału w pacyfikowanych przez policję pokojowych zgromadzeniach publicznych oraz organizowania pomocy prawnej dla osób poddawanych represjom, pozwalają nam na wskazanie koniecznych działań mających zapobiec w przyszłości sięganiu przez władze publiczne do metod „represyjnego legalizmu” wobec pokojowo demonstrujących obywateli.
Z niepokojem – bowiem oczywistymi adresatami tej uchwały są władze publiczne: organy ścigania, wymiar sprawiedliwości i parlament, każda w zakresie swoich kompetencji – obserwujemy, że instrumenty „represyjnego legalizmu” zostały z zadowoleniem przejęte i dalej są stosowane, o czym świadczą postępowania karne wobec osób niosących pomoc humanitarną na granicy polsko-białoruskiej, brak efektów postępowań w sprawach śmierci na pograniczu, kontynuowanie, a w sprawie sytuacji na granicy wręcz umacnianie konstytucyjnego bezprawia, kary aresztu dla działaczy Ostatniego Pokolenia, awansowanie „przemocowych” funkcjonariuszy.
Oczekujemy pociągnięcia do odpowiedzialności prawnej i służbowej funkcjonariuszy policji – sprawców skierowanych przeciwko uczestnikom pokojowych zgromadzeń publicznych czynów polegających w szczególności na przekraczaniu uprawnień, bezprawnym pozbawieniu wolności, fałszywym oskarżeniu, tworzeniu fałszywych dowodów, znęcaniu się nad osobami prawnie pozbawionymi wolności. Pociągnięcie do odpowiedzialności prawnej i służbowej dotyczyć powinno nie tylko bezpośrednich sprawców, ale przede wszystkim ich przełożonych, którzy czynami swoich podwładnych kierowali lub wykorzystując podległość służbową, polecali im dokonywanie takich czynów.
Konieczne jest przeprowadzenie kontroli zasadności wydanych w latach 2016–2023 postanowień o odmowie wszczęcia lub umorzeniu postępowań wywołanych zawiadomieniami o popełnieniu wskazanych wyżej przestępstw i podjęcie lub wznowienie tych, w których postanowienia te wydano niezasadnie.
Konieczne jest także w wypadkach, w których sądy w sprawach uczestników pokojowych zgromadzeń publicznych orzekły prawomocnie o odszkodowaniu lub zadośćuczynieniu z tytułu niesłusznego zatrzymania, podjęcie realnych działań realizujących zasadę odpowiedzialności regresowej wobec Skarbu Państwa tych osób, które swoim bezprawnym i zawinionym działaniem spowodowały takie zatrzymanie.
Za niezbędne uważamy dokonanie zmian w ustawie Prawo o zgromadzeniach, które zniosą uprzywilejowanie zgromadzeń cyklicznych wobec pozostałych przewidzianych ustawą oraz zagwarantują wolność wyrażania poglądów w formie kontrmanifestacji, rozumianej zgodnie z orzecznictwem Europejskiego Trybunału Praw Człowieka jako jednoczesne, pokojowe manifestowanie w zasięgu wzroku i słuchu ze zgromadzeniem pierwotnym, także w ramach zgłoszonego miejsca lub trasy tego zgromadzenia.
